Ongekend Peru: Moche, Chimu, Chachapoya en moderne surfcultuur
De Belgische striptekenaar Hergé heeft ons een unieke inkijk gegeven in heel wat verschillende culturen. Vaak met een ietwat gekleurde bril, tekenend voor het begin van de 20ste eeuw, maar steeds met veel aandacht voor details en het ongekende. En wist je dat de strip “Het Gebroken Oor” zijn inspiratie haalt uit een beeld van de Pre-Colombiaanse Chimu-cultuur uit Peru?
Machu Picchu, de befaamde Inca-site en uithangbord van Peru
Het beeld waar Hergé zijn inspiratie haalt om zijn striphelden naar de fictieve Latijns-Amerikaanse republiek San Theodoros en de stam van de Arumbaya’s te brengen, staat in het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis van Brussel. Het beeld heeft echter geen gebroken oor en is ook veel ouder dan in de Kuifjestrip. Het typische beeldje hoort thuis in de Chimu-cultuur met hun indrukwekkende hoofdstad Chan Chan, rond 900-1470 na Chr.
Wie Peru zegt, denkt onmiddellijk aan de Machu Picchu en de Inca-cultuur. In Peru en de omliggende Andeslanden zijn er echter tal van andere culturen die gedurende enkele eeuwen gefloreerd hebben. Elk met hun eigenheid, religie en historische restanten. Sommige culturen verdwenen door de zware klimatologische omstandigheden en het ruige landschap, anderen werden overwonnen door anderen of opgeslokt door de overheersende Inca’s. Sommige kennen we nog omdat ze ons mysteries hebben nagelaten, zoals de Nazca in het Zuiden van Peru met de immense lijntekeningen in het landschappen. Maar ook in het noorden van Peru zijn er enkele fascinerende culturen die het bezoeken waard zijn! Prachtige archeologische sites die reizigers voor een tweede reis Peru zeker zullen aanspreken.
Beeld aan de inkom van de historische Adobe stad Chan Chan
Chan Chan: her verloren paleis van Adobe
Onze reis naar de “vergeten” culturen van het noorden van Peru starten we waar Hergé ons met “Het Gebroken Oor” heeft achtergelaten. Chan Chan was ooit de grootste adobe-stad ter wereld en ligt net buiten de Peruviaanse stad Trujillo, vlak aan de warme Pacifische kust. Adobe structuren vind men overal ter wereld en bestaat uit gebakken blokken die vervaardigd zijn uit een mix van klei, zand, en stro of gras. Een bouwmateriaal dat goed isoleert, maar zeer hevig is aan erosie. Vandaag kan je gelukkig nog de pracht van de stad Chan Chan bewonderen, dankzij de middelen van de Peruviaanse staat.
Details van de stadsmuren van Chan Chan
Chan Chan was de hoofdstad van de Chimú-cultuur rond 900 n. Chr. en was een stad met zorg ontworpen: schedingsmuren, pleinen, reservoirs, werkplaatsen en woonwijken. De stad bestaat uit tien ciudadelas, of versterkte paleizen, die elk hun eigen functie hadden: van rituele pleinen en administratieve ruimtes tot woongedeelten. Wat meteen opvalt, zijn de gedetailleerde reliëfs die de muren sieren. Vissen, vogels, geometrische patronen en zelfs afbeeldingen van vissennetten weerspiegelen de sterke band die de Chimú met de zee hadden.
Archeologische vondst van de heer van Sipan van de Moche-cultuur
De Heer van Sipán: gouden archeologische schatten
In de Lambayeque-vallei, bij de archeologische site Huaca Rajada, werd eind jaren ’80 één van de meest spectaculaire ontdekkingen van Zuid-Amerika gedaan: de tombe van de Señor de Sipán (Heer van Sipán). Deze vorst uit de Moche-cultuur leefde rond 350 na Christus en zijn graf wordt vaak vergeleken in belang met de vondst van Toetanchamon, maar dan in Peru.
Het moderne museum waar de meeste scharten van de graftome van de Heer van Sipan worden tenteoongesteld
De ontdekking bracht een schat aan ongeëvenaarde voorwerpen aan het licht: gouden kronen, borstplaten van edelmetaal, halskettingen met turquoise, fijn bewerkte ceremoniële juwelen, maar ook keramiek die dagelijks leven en rituelen uitbeeldde. Alles getuigde van macht, rijkdom en een verfijnde artistieke traditie. Veel van deze vondsten zijn tegenwoordig te bewonderen in het Museo Tumbas Reales de Sipán in Lambayeque, een modern museum dat speciaal is gebouwd om deze collectie veilig tentoon te stellen.
Wat de ontdekking zo bijzonder maakt, is het inkijkje dat het biedt in de Moche-cultuur. De Moche waren meesters in irrigatie, architectuur en metaalbewerking, maar ook in rituelen en hiërarchische structuren. Uit de tombe blijkt hoe groot de rol van religie en status was: de Heer van Sipán werd niet alleen met schatten begraven, maar ook met metgezellen, krijgers en offergaven die hem naar het hiernamaals moesten vergezellen.
De mummies van Karajía, getuige van de cultuur van de Chachapoyas
Chachapoyas: De mensen van de wolken
De volgende cultuur brengt ons naar het nevelwoud, grenzend aan de groene Amazone-regio van Peru. Hier, in een landschap van dichte nevelwouden en steile berghellingen, leefden ooit de mysterieuze Chachapoyas, ook wel bekend als de “Mensen van de Wolken”. Hun domein is rijk aan archeologische schatten
Het stadje Chachapoyas zelf heeft een charmante koloniale uitstraling, met witte huizen, houten balkons en levendige pleinen. Het is een uitstekende uitvalsbasis om de regio te verkennen: van de mysterieuze rotsgraven van Revash tot het indrukwekkende Kuelap, een versterkte citadel die soms de “Machu Picchu van het noorden” wordt genoemd.
Restanten van de stad Kuelep, gebouwd in de hoogte in het nevelwoud
De 771 m hoogte Gocta-waterval
Een ander intrigerend hoogtepunt zijn de mummies van de Chachapoyas, die werden ontdekt in de kliffen en grotten rond de regio. Ze werden vaak in sarcofagen geplaatst die recht tegen de rotswanden zijn gebouwd, soms tientallen meters boven de grond. Deze zogenaamde sarcófagos de Karajía zijn fascinerend: menselijke figuren van klei en steen, die de overledenen beschermden en bewaakten. Ook zijn er complete mummiecomplexen gevonden bij Laguna de los Cóndores, waar tientallen individuen eeuwenlang in stilte bewaard bleven. Deze vondsten geven een indringend beeld van hoe de Chachapoyas omgingen met dood, spiritualiteit en voorouderverering.
Naast de archeologie biedt het nevelwoud ook natuurlijke wonderen, waarvan de indrukwekkende Gocta-waterval misschien wel de bekendste is.
Met zijn hoogte van ongeveer 771 meter, verdeeld over twee spectaculaire cascades, behoort Gocta tot de hoogste watervallen ter wereld. Het bijzondere is dat deze reus eeuwenlang onbekend bleef voor de buitenwereld. Pas in 2002 werd hij internationaal onder de aandacht gebracht. Een tocht naar de waterval is meer dan een wandeling: je doorkruist er het nevelwoud, langs steile paden en uitkijkpunten waar de mist tussen de bomen kringelt. Onderweg ontmoet je kleurrijke vogels, orchideeën en soms zelfs aapjes die door de boomtoppen slingeren. Het geluid van het vallende water hoor je al van ver, en eenmaal aangekomen bij de voet van Gocta voel je de nevel op je huid.
Mancora: surfersparadijs
Zeker niet Pre-Colombiaans, maar aansluitend aan onze verkenning in het Noorden van Peru is het kuststadje Mancora. Vanwege zijn paradijselijke stranden en goede golven, werd deze plaats ontdekt door de surfers, die er hun eigen hippe cultuur vieren.
Zelf als je niet houdt van surfen is dit een geweldige plek om te genieten: zon, zee strand en dit in een zeer relaxte sfeer. Hier geen grote strandhotels, enkele kleine boutique accommodaties die volledig passen in de sfeer van Mancora.
Kleinschallige boutique accommodaties @Kichic
Op reis naar Peru
Reizigers die reeds kennis gemaakt hebben met Peru en zijn “klassiekere” Inca erfgoed, kunnen zeker een tweede rondreis in het land maken, waarbij er gefocust wordt op de verdwenen Pre-Colombiaanse beschavingen van het noorden. Een gevarieerde regio met adobe steden, aristocratische tombes, nevelwouden & watervallen, én tropische stranden.
Samen met jouw reisagent, werken we graag jouw reis Peru op maat uit.